Burn-out en creatief ondernemerschap
Het is eigenlijk een vreemd gegeven om in een burn-out te belanden. Alsof het iets is waar je zomaar in terechtkomt, terwijl het in werkelijkheid een traag proces is. Beetje bij beetje stapelt het zich op tot de emmer vol is, en dan komt er nog een druppel bij.
Misschien herken je dat je lange tijd “nog even doorgaat”, dat stilvallen pas gebeurt wanneer het echt niet anders kan, of dat je lichaam het pas toelaat om te crashen wanneer je eindelijk denkt dat het rustiger wordt.
Voor mij gebeurde dat tijdens corona, na een lange periode van online werken, een meeting na de andere, in een huis met aan de ene kant de trein en aan de andere kant een drukke straat. En toch crashte ik niet midden in die chaos, maar net op het moment dat alles beter ging. Toen ik eindelijk even kon ademhalen, ging het licht uit, in mijn moment van rust.
Zolang ik aan het gaan ben, blijf ik gaan. Maar zodra ik stilval, lijkt mijn lichaam te zeggen: nu mag het. Nu is er ruimte om te voelen, en dus om te crashen. Tijdens die periode kon ik bijna niets meer. Zelfs eenvoudige dingen zoals afwassen, koken of opruimen putten me uit. En mentaal ging het al helemaal niet. Het was een lange weg om opnieuw te leren leven vanuit energie in plaats van wilskracht.
Bewuster leven, zachter groeien
Ik ben niet meer dezelfde persoon als voor mijn burn-out. Er is meer bewustzijn gekomen, meer zachtheid, meer respect voor mijn grenzen. Ik probeer niet te leven tot aan mijn grens, maar ervoor te stoppen. En ik heb geleerd dat er weinig dingen echt dringend zijn; veel meer kan wachten tot morgen dan we denken.
Sinds ik met Ruhe begon, ben ik bewuster gaan leven volgens cycli — mijn hormonale cyclus, mijn energieniveau, de seizoenen. Alles heeft een ritme, ook wij. En er is een groot verschil tussen groeien en forceren. Die lijn is dun, maar belangrijk.
Sommige overtuigingen bleken hardnekkig:
dat je eerst moet werken om daarna te mogen rusten;
dat productief zijn hetzelfde is als waardevol zijn;
dat rust iets is wat je verdient in plaats van iets wat je nodig hebt.
Die overtuigingen loslaten vraagt oefening. Net als perfectionisme loslaten of leren om hulp te vragen. Dat is wél groei, maar zachtere groei.
Hoe ik vandaag anders onderneem
Wat mijn burn-out mij vooral leerde, is respect. Respect voor mijn energie, voor de grenzen van anderen, en voor de waarde van rust. Rust is geen pauze van productiviteit; het ís productief. Zoals een batterij die opgeladen moet worden om verder te kunnen rijden: zonder opladen geraak je niet ver, en hoe leger ze is, hoe minder ver je komt. Bij ons is dat net hetzelfde.
Ik zie werk nu als een middel om te kunnen leven, niet andersom. Zelfstandig zijn heeft mij daarin gered. Het heeft me de vrijheid gegeven om te werken op een manier die klopt met mijn natuur, in plaats van ertegenin. Ik wil samenwerken met mensen die goed aanvoelen, projecten die me energie geven, en minstens evenveel ruimte houden voor alles wat niet met werk te maken heeft. Want daar schuilt voor mij de echte rust.
Vandaag probeer ik te leven volgens een ander ritme:
ik plan rust net zo bewust in als werk;
ik gebruik mijn energie als kompas, niet mijn to-dolijst;
ik werk met mensen die goed voelen, niet enkel met projecten die goed klinken;
ik vertrouw erop dat traag ook vooruitgaan is.
De wereld die altijd maar doorgaat
Ik heb het gevoel dat de wereld van vandaag omgekeerd draait: we leven om te werken. En dat werkt niet voor mij — en ik denk, voor veel ondernemers ook niet. Ik ben dankbaar voor wat mijn burn-out mij geleerd heeft. Gezien wat ik nu weet, was het waarschijnlijk onvermijdelijk, versneld door corona. Maar ik werkte toen zo tegen mijn natuur in: te veel pushen, te veel people-pleasing, perfectionisme, over mijn grenzen gaan. Dat kon niet blijven duren. Nu kan ik die dingen anders bekijken, anders aanpakken en loslaten. En dat is waardevol.
Wat ik je wil meegeven
We hebben geleerd om rust te wantrouwen. Om pas te ontspannen als alles af is. Om te geloven dat we eerst moeten verdienen wat eigenlijk onze natuur is: herstel, ruimte, adem.
Misschien herken je jezelf in sommige patronen:
Je schuift pauzes steeds vooruit tot “na dit project” of “na de volgende klant”.
Je voelt schuld als je overdag even niets doet, zelfs wanneer je moe bent.
Je merkt dat je hoofd blijft draaien, ook als je lichaam allang wil stoppen.
Je plant je dagen vol “kleine taken” die nooit echt klaar zijn.
Je zegt “ja” tegen opdrachten waar je diep vanbinnen eigenlijk “nee” bij voelt.
Je voelt je pas nuttig als je bezig bent, niet wanneer je herstelt.
Als je jezelf hierin herkent, probeer dan eens dit te onderzoeken:
Wat gebeurt er met je ademhaling als je even niets moet?
Wat zou er veranderen als rust niet het einde van je dag was, maar het begin?
Hoe zou het voelen als je “genoeg gedaan” kon zijn, zonder eerst op te branden?
Kan je één moment per dag kiezen om te vertragen — niet om te presteren, maar gewoon om te zijn?
Rust is geen luxe, het is een basisvoorwaarde voor creativiteit en helderheid. Het is de plek waar nieuwe ideeën ontstaan en waar je systeem kan herstellen. Geef jezelf dus toestemming om te rusten. Niet als beloning, maar als fundament.
Zoals de seizoenen hebben ook wij onze seizoenen — momenten van groei, momenten van vertraging. Wat productiviteit betekent, mag je zelf opnieuw definiëren. Misschien is zorgen voor jezelf, voor je huis of gewoon ademen vandaag al genoeg.
Echte groei begint met durven stilstaan. Niet minder werken, maar voller leven. En dat begint met de moed om even niets te doen.
